In 2023 was ik regelmatig in kleuterklassen te vinden. Met mijn i-pad zat ik zo onzichtbaar mogelijk in de klas om krachtige momenten te vangen. Binnen maatwerk-scholingstrajecten die ik via mijn bedrijf ONTWIKKELKRACHT in Onderwijs en opvang mag verzorgen, ging ik samen met leerkrachten op zoek naar de parels en puzzels om ontwikkelingskansen voor jonge kinderen nog meer te bekrachtigen. De meeste groepsbezoeken startten in de kring en kregen vervolg via verwerkingsmomenten aan tafel en/of in hoeken. Bij de start van de nabespreking gebruikten we het persoonlijke ontwikkelplan en kijklijsten om meer focus en doelgerichtheid te bepalen in het nagesprek.
En zo ontmoette ik afgelopen jaar heel doelgericht een breed scala aan onderwijsprofessionals, net gestart bij de kleuters tot aftellend naar het pensioen. De focus op onderwijskwaliteit maakt soms onzeker “Doen we het wel goed genoeg”, “Heb ik me wel genoeg gericht op doelen?”, “Lukt dit wel met alle kinderen?”, “Is dit wel de bedoeling van het onderwijs aan jonge kinderen?”. Met deze kritische vragen als vertrekpunt gingen we samen op ontdekkingstocht.
Het grootste cadeau in deze scholingstrajecten is “samen tijd maken om klein te kijken”. Voor de nabespreking reserveerde we een uur. En in dat uur “zien we wat niet eerder gezien werd”. De (over)enthousiaste kleuter in de kring, die met zijn bewegingsdrang antwoord geeft op de impuls die de leerkracht geeft. De wegdromende kleuter die friemelend aan de trui van de buurman contact maakt en geniet van de nieuwe ervaringen die worden gedeeld. Met deze nieuwe kijk op momenten die eerder niet gevangen konden worden ontstaan nieuwe inzichten. Nieuwe inzichten die soms aansluiten bij de leervragen maar nog vaker een nieuwe perspectief werpen op eigen kwaliteiten, overtuigingen en opvattingen. Door samen te vertragen, het beeld letterlijk stil te zetten, is er tijd om samen te genieten van de kleine ontdekkingen die jonge kinderen zoveel ontwikkelkracht geven. Ontwikkelkracht die ook de leerkracht voedt en met nieuwe inzichten, aangescherpte keuzes laat maken.
Door een jaar lang mee te reizen via een scholingstraject mag ik aan de zijlijn als supporter vastleggen wat er verandert. De kringmomenten worden korter, doelgerichter, met meer ruimte voor initiatief van jonge kinderen en krijgen vervolg via spelend verwerken in hoeken.
En opnieuw genieten we samen van het verzamelde beeldmateriaal nu vooral van het spelend verwerken in de hoeken. Leerkrachten krijgen meer zelfvertrouwen en delen met trots hun ervaringen “Ik durf steeds meer los te laten”, “Ik probeer meer tijd te maken om de kinderen echt te zien”, “We krijgen zoveel enthousiaste reactie van ouders”, “Ik krijg steeds beter overzicht en durf doelgerichter te kiezen”, “Jij bent altijd zo positief”.
Onderwijs staat nog steeds onder druk. Het personeelstekort maakt het lastig om tijd vrij te maken voor momenten van professionaliseren en ont-moeten. Ook in deze scholingstrajecten was het meebewegen met de uitdagingen in afstemming, haalbaarheid en planning. Ik heb genoten van de energie die vrijkomt als je vanuit vertrouwen en waardering klein mag kijken en kwetsbaarheid deelt.
Emilie Groot Ketelaars
