Mijn tienerdochter in het Voortgezet Onderwijs
Mijn dochter is net 14 geworden. Onze vrolijke, eigenzinnige, creatieve, rechtlijnige tiener.
Lengte 1.80 (nog 2 centimeter en ik ben de kleinste thuis)
Schoenmaat 42/43 (voorkeur sneakers of zwarte boots)
Favoriete kledingstuk: hoodies (liefst zwart of rood) Niks geks dus onder de zon.
Waar het wat opvallender wordt bij onze dochter met autisme, is het onderwerp ‘belevingswereld’.
Ze deelt een grote liefde voor Mangastrips en video’s. Ze kent elke editie van Dangonronpa, Assassination Classroom en Demon Slayer van voor naar achter en weer terug. Spreekt voor mijn gevoel al aardig wat flarden ‘Anime’-Japans en zodra ze begint over haar favoriete karakters kun je het gasfornuis maar beter uitdraaien en er even voor gaan zitten.
En dan haar passie voor cosplay. Dat is het enige moment dat ze rijkelijk haar ‘cake’ aanbrengt op het gezicht. Ik mag altijd met vaste hand de twee ‘wings’ aanbrengen rond haar ogen. Ik koester dat als één van onze momentjes. Datzelfde momentje heb ik overigens ook met mijn zoon. Hij gebruikt zwarte nagellak, zij dan weer niet. Ze houdt eigenlijk niet van make-up. Op schooldagen gaat er hooguit wat dagcrème op.
Onze dochter zit in Mavo2. Had na haar ‘zoekende jaren’ op de basisschool uiteindelijk een mavo/havo advies. Over de basisschool kan ik kort zijn. Mijn dochter was in groep 5 en 6 volledig onder de radar beland. Op school bewoog ze langs de randjes van haar klas, gedroeg zich sociaal wenselijk, maar had regelmatig buikpijn en wilde niet meer naar school. Ze hechtte zich enorm aan de juffen van haar klas. Met meesters kon ze het niet vinden. De pauzes werden een uitputtingsslag. Waar andere kinderen buiten konden opladen of zich even konden uitleven, was mijn dochter na de lunch echt bij elkaar te vegen. Haar cijfers kelderden. Toen kwam er een onderzoek. Uitkomst: Vlees noch vis. Wat is het toch bij meisjes dat autisme zo moeilijk te achterhalen is? Onderzoek 2 gaf meer helderheid: Een vermoeden van autisme, lichte vorm, maar toch. Er kwam hulp dat mijn meisje dankbaar ervaarde. Met een getalenteerde afstudeerstagiaire kreeg ze handvatten en alle tips die ze kon gebruiken om groep 7-8 goed uit te zingen. Dat lukte. Daarnaast kreeg ze wekelijks bezoek van een ondersteuner van Stichting De As en wij een systeembegeleider om haar thuis zo goed mogelijk te begeleiden. Maar de stap naar het VO vonden we ontzettend spannend.
Sinds ze met de Mavo is gestart, fietst ze elke dag met haar beste vriend naar school. Ze heeft daar naast haar mentor een vaste begeleider met wie ze wekelijks een half uur naar haar planningen en welzijn kijkt. Deze dame is zeer betrokken en lief voor mijn dochter, dus ze is enorm aan haar gehecht geraakt. Ik dank de hemel op mijn blote knieën voor deze begeleider. In de brugklas kwam corona. Koud een paar maanden op school en mijn dochter kwam thuis te zitten. In één jaar tijd kreeg ze 7(!) verschillende klassenmentors die elkaar om allerlei (gezondheids)redenen afwisselden. Dus die begeleider was echt haar rots in de branding.
En online lessen? Dat ging mijn dochter – juist misschien vanwege haar autisme – heel prima af. Ze maakte naast haar ‘plenda’ thuis een eigen planbord en haar huiswerk was altijd af. Ze is door die periode wel gekluisterd aan haar buro en bed geraakt. Ook haar sociale leven speelde zich natuurlijk online af. Of ze er ongelukkig van werd? Nee, integendeel, zij vond het heerlijk rustig, lekker overzichtelijk, geen last van drukke klasgenoten en sociaal ingewikkelde pauzemomenten. Vond ik het een gezonde situatie? Nee. Maar toch, je neemt het per dag, per week, per maand.
Ze is over naar de tweede met een mooi rapport. Mocht zelfs naar Havo 2, maar ze speelt op safe. Ze voelde dat ze daar op haar tenen moest gaan lopen en dat wilde ze niet. Ze heeft zo ontzettend goed geleerd haar grenzen te bewaken, dat we haar nu vaak wat star vinden. Maar ze is zichzelf in elk geval niet meer kwijt. En dat vind ik een groot goed op de middelbare.
Deze week gaat ze met haar leerjaar een dag naar Aken (DUI). Dát was wel even een dingetje. Ze had haar schoolbegeleider vorige week gesproken om aan te geven dat ze het niet zag zitten om in Duitsland aan ‘haar lot overgelaten te worden’. Mijn dochter had het idee dat het uitje veel te vrijblijvend georganiseerd was. Ze dacht dat ze ‘random zelf bezienswaardigheden moesten opzoeken en dan maar zien dat ze op tijd bij de bus terug waren’. De twee hadden dus geconcludeerd dat mijn dochter maar beter thuis kon blijven. Daar was ik het niet mee eens. Ook een leerling met autisme heeft veel te leren en nu zou ze haar kans op een succeservaring mislopen. Dit moest toch te doen zijn? Na een telefoontje met haar mentor wist ze gelukkig waar ze aan toe was: een helder boekje, met route en in het wandelgebied 5 surveillerende docenten en een mobiel nummer. Alles was getackeld en nu gaat ze toch mee. En ze weet ook al met wie ze in het groepje mee loopt.
Als je mijn dochter vraagt waar zij op school nu rekening mee houdt als het gaat om omgaan met autisme, dan somt ze heel compact op: “Ik zit altijd op dezelfde plek, tegenover de docent en naast W. Ik heb goede gesprekken met mijn begeleider over de weken die komen gaan, zodat ik me kan voorbereiden op onverwachte activiteiten. We praten over mijn cijfers, hoe ik erbij sta en wat ik eraan kan doen. Dat helpt me, omdat ik me anders echt zorgen maak. Bij gym mag ik aangeven als ik het niet prettig vind als we elkaar teveel moeten aanraken. Met corona vind ik het heel belangrijk dat we ons aan de regels houden, zodat we elkaar niet besmetten. Ik moet er niet aan denken dat ik mijn favoriete docenten besmet. Ik wil ook vaak testen.”
Zo, in ruim 1000 woorden een inkijkje in mijn dochters wereld. Ik kan er nog wel 1000 bij schrijven, maar dan heet dit geen blog meer. Autisme vraagt – zoals met alles – aandacht, geduld en liefde voor het onderwijsvak. O ja, én het vermogen de ander te verstaan. Het is best handig als je feitelijke en emotionele informatie uit elkaar kunt houden. Het gaat namelijk verrassend vaak over de feiten en afspraken. Dat scheelt weer.
Gwen Sengers, moeder van een zoon en dochter
Programmeur jeugd en Educatie bij Schouwburg Concertzaal Tilburg
