Een kind wordt geboren zonder gebruikershandleiding of methodiek. Gaandeweg leren de ouders, vaak door trial and error, om hun kind te “leren lezen”. Wat werkt, wat gaat goed, wat zijn de talenten, waar heeft het kind moeite mee en wat zit hem/haar in de weg?
Langzaamaan wordt er, als het ware, een individuele gebruikershandleiding geschreven afhankelijk van de persoonlijkheid, ervaringen en ontwikkeling van het kind. Soms is het al vanaf dag één duidelijk dat er bepaalde aspecten aan de ontwikkeling van een kind niet helemaal gaan zoals verwacht. Vaker is het een zoektocht om erachter te komen wat er aan de hand is en wat het kind kan helpen.
Niet alleen door mijn werk, maar ook als moeder, ben ik dagelijks met deze zoektocht bezig. Frustrerend is het feit dat deze zoektocht niet snel verloopt en vaak een kwestie van het elimineren van mogelijkheden is. Maar zeer belangrijk zodat de juiste gegevens in de gebruikershandleiding van het kind komen. Het zou immers jammer zijn als de verkeerde informatie ervoor zorgt dat een kind de verkeerde begeleiding krijgt…
Door de jaren heen wordt de gebruikershandleiding van een kind gevuld en steeds gedetailleerder. In eerste instantie door de informatie van ouders, leerkrachten en bijv. verslagen van onderzoeken maar steeds meer door het kind zelf. Ook jonge kinderen zijn goed in staat om te kunnen uiten wat ze nodig hebben. Als volwassenen zijn wij niet altijd in staat om dit goed te kunnen verstaan. Naarmate kinderen ouder worden, wordt het steeds makkelijker en hebben ze ook het reflectievermogen om ze mede-eigenaar te maken van het schrijven van hun eigen handleiding. Kinderen weten namelijk héél erg goed waar hun goede punten en verbeterpunten zitten en wat ze hierbij nodig hebben. Waarom gebruiken wij de informatie van de belangrijkste informatiebron nog zo weinig bij het schrijven van de gebruikershandleiding?
Als ik een nieuwe tv heb gekocht, twijfel ik geen seconde dat de handleiding klopt. Ik lees hem echter niet. Ik voel mij vol zelfvertrouwen in mijn eigen kennis om de tv te laten werken zonder de handleiding op mijn gemak te gaan lezen. Dus ga ik gelijk aan de slag! Door vallen en opstaan kom ik een eind. Vaak kom ik er na een tijdje achter dat ik toch een aantal waardevolle functies heb gemist. Dit had ik kunnen weten door de handleiding vooraf te lezen…jammer!
Dit geldt nog veel meer bij de handleiding van kinderen. Als wij in het onderwijs, de gebruikershandleiding (lees bijv. groepsoverzicht of verslagen) van een kind vooraf lezen, doen we recht aan het kind. Wij weten de belangrijkste informatie en kunnen hierop inspelen. Een kind hoeft niet te wachten totdat deze leerkracht de gebruikershandleiding van het kind (opnieuw) heeft geschreven maar krijgt gelijk de juiste aandacht en begeleiding.
Mijn pleidooi is dan ook om als leerkracht vooraf aan een schooljaar, de gebruikershandleiding van een kind goed te lezen en te gebruiken. Deze is geschreven met de opgedane kennis van ervaringsdeskundige zoals ouders, voorgaande leerkrachten en het kind zelf. Maak deze handleiding in de loop van het jaar gedetailleerder, actueel en vul het verder aan. Het is een gezamenlijk levenswerk dat start met de ouders van een pasgeboren baby en eindigt met het kind als een reflecterende volwassene.
Hoe mooi is het dat ik als intern begeleider een klein stukje mag bijdragen aan het schrijven van dit levenswerk. Nog mooier is het om als moeder de gebruikershandleiding van mijn kinderen te mogen schrijven en geschreven zien worden. De zoektocht naar de juiste gegevens voor deze handleiding is vaak mooi en positief maar soms ook frustrerend en moeizaam. Ik ben ervan overtuigd dat dit uiteindelijk zal leiden tot twee geweldige individuen!
Geschreven door een intern begeleider en moeder van twee kinderen.
Herkenbaar en ik ben het er mee eens. Hoewel je wel kritisch moet blijven en een open houding moet blijven houden.
Want soms denk je dat je de goede handleiding hebt met de juiste gebruiksaanwijzing. Maar soms blijkt, na een aantal jaren, toch dat er een andere oorzaak van het leerprobleem of het gedrag is.
Dus idd actueel houden en bijstellen met een open blik.