De afgelopen weken heb ik met veel teamleden gesprekken gevoerd. Meest mooie en waardevolle gesprekken. De meeste gesprekken verlopen goed en in openheid en zijn in ieder geval steeds “lerend”. En dat betekent dat het soms ook “schuurt”.
En toch….. toch voelt het alsof er iets dwars blijft zitten.
Jan Terlouw sprak in De Wereld Draait Door bij Matthijs van Nieuwkerk over het wantrouwen dat er heerst jegens elkaar en tegen politici. Vertrouwen is wel een dingetje op dit moment. Iets waar we allemaal om vragen, maar waar we ook allemaal last van blijken te hebben. Wij willen allemaal vertrouwen krijgen, maar bekijken alles met wantrouwen. Het lijkt erop dat “IK” te vertrouwen ben, maar al die “ANDEREN” niet.
In de gesprekken van de afgelopen weken komt ook regelmatig het antwoord “vertrouwen” als ik vraag wat zij nodig hebben. Vertrouwen van mij als directeur, maar ook van anderen. Vertrouwen. Maar wat wordt dan bedoeld met vertrouwen? Het antwoord is net zo simpel als verwacht: “Dat anderen er vertrouwen in hebben dat ik ook het beste wil voor de kinderen in mijn klas. Dat anderen er vertrouwen in hebben dat ik mijn werk goed wil doen.” Een terecht antwoord!
Vandaag kreeg ik tijdens een gesprek feedback. Feedback waar ik zelf om vroeg met de opmerking dat als er iets is wat mij niet verteld wordt, dat je mij mijn kans op “leren” en op “verbetering” ontneemt. Nou… dan was er nog wel wat…
Tijdens een studiedag was ik “op mijn iPad” allemaal andere dingen aan het doen. Ik was er namelijk hard op aan het tikken. “En dat na het begin van de middag waar ik mensen wees op het verhaal dat wij (leerkrachten) mopperden om te laat komende leerlingen, maar vervolgens zelf te laat aanwezig waren tijdens de studiedag”.
Wat zegt dit over “VERTROUWEN”? Want dat ik allemaal andere dingen aan het doen was, was een aanname. Ja, ik gebruik mijn iPad, telefoon en laptop vaak. En dus ook voor het maken van aantekeningen. En ja…. Als je dan een vraag stelt die net al gesteld was, maar in mijn ogen niet voldoende beantwoord werd en je dus een verdiepende vraag stelt…. is dat reden om aan te nemen dat ik iets anders aan het doen en er niet bij ben. En daar heeft men het dan “in de wandelgangen” over. “De wandelgangen…” iets waar iedereen een hekel aan heeft, maar waar iedereen in meer of mindere mate toch aan meedoet. “Wandelgangen…” het heeft een functie, maar kan toch erg vervelend zijn.
Ik was heel erg blij met deze feedback, maar ook wel een beetje ontdaan over het feit dat men dit van mij dacht. Als leerkracht had ik er altijd moeite mee; directeuren die er tijdens een studiedag wel bijzitten, maar er eigenlijk “niet zijn”. Die zichzelf en hun werk belangrijker vinden dan “er zijn”. En laat nou net dat gevoel meteen bij mij binnen komen! Er werd mij dus verweten dat ik er “niet bij was”. Dit voelde als een rechtstreekse aanval op mijn integriteit. En dat na een gesprek waarin vertrouwen als belangrijke hulpvraag neer wordt gelegd. Ik schoot meteen in de verdediging. Niet goed, ik weet het. Ik weet dat dit niet mijn probleem is, maar van de ander. En toch…. Ben ik dan ook zo’n directeur?
Ook ik vraag om vertrouwen. Vertrouwen dat ik mijn werk zo goed mogelijk wil doen. Vertrouwen dat ik het beste met de kinderen voorheb. Vertrouwen dat ik het voor mijn leerkrachten goed wil doen en er voor hen wil zijn. Vertrouwen krijgen wil iedereen, iemand vertrouwen is blijkbaar lastiger. Maar ik denk dat dat hand in hand gaat.
In “vertrouwen in elkaar” zit het wederkerig voornaamwoord “elkaar”. Laten we voortaan ELKAAR vertrouwen. In de goede bedoelingen van een ieder, hoe moeilijk dat soms ook is. Dan hoef je het dus niet altijd met elkaar eens te zijn en kun je hierover met elkaar in gesprek.
Mocht iemand zich door mijn blog aangesproken voelen, dan spijt mij dat. Vertrouw er maar op dat ik dit niet schrijf om iemand te raken of aan te spreken. Niemand hoeft zich aangesproken te voelen. Ik schrijf dit, omdat ik denk dat er vele voorbeelden zijn zoals de mijne. Ik ben hier eigenlijk best benieuwd naar. Benieuwd naar tegenstrijdigheden. Benieuwd naar moeilijke situaties. Voel je dus vrij om hierop te reageren.
Peter de Been, schoolleider
Beste Peter, dank je voor je verhaal en het appèl dat je daarmee op me doet. Ik ben juist blij dat je me raakt en aanspreekt. Dat mag wat mij betreft veel vaker gebeuren, ook in het onderwijs. Want daar ontstaat oprechte verbinding. Dank je wel voor het jezelf uitspreken en zo zichtbaar worden. Daarmee doe je moeite om de ander te ontmoeten.
En misschien is dat wel de volgende stap. Na elkaar vertrouwen, elkaar durven raken, omdat je jezelf serieus neemt en om de ander geeft als medemens. Vanuit vertrouwen in jezelf en de ander, dat je er samen op een goede manier uitkomt als het schuurt en misschien ook even pijn doet.
Ik had zelf vorige week nog de ervaring hoe gemakkelijk ik er niet vanuit ga dat de ander het beste voor heeft. Als moeder hoorde ik dat het onrustig is in de klas als de leerkracht die één dag in de week voor de klas staat er is. Daar vond ik direct iets van. Totdat ik me realiseerde dat ik een stap oversloeg. Ik mag eerst gaan kijken naar wat er speelt. Beginnen met waarnemen en ervan uitgaan dat de ander met de beste intenties en inzet zijn werk doet. Vanuit daaruit ga ik het gesprek nu aan. Het mag duidelijk worden dat er meer nodig is ten behoeve van de rust in de klas en het leren van de kinderen. Het begint met waarnemen, verbinding maken en samen ontdekken wat de klas / de kinderen nodig hebben.