2020,
Het jaar dat met zoveel mooie plannen en ambities hoopvol van start ging…
Het werd een jaar waarin veerkracht van velen gevraagd werd in verschillende vormen.
Het werd in jaar waarin ik mezelf zittend of staand achter een laptop regelmatig afvroeg:
“Is dit de manier waarop ik mijn werk wil doen”
en
“waarom willen we dit, en mogen we dit van professionals in onderwijs en opvang blijven vragen”
Bij de zoektocht naar mijn onderwijsmoment zocht ik vooral naar de impact die 2020 had.
Impact op mezelf in mijn rol als docent (Fontys OSO Master EN) en in mijn rol als trainer, adviseur en coach bij ONTWIKKELKRACHT.
De impact van 2020 op pedagogisch medewerkers, leerkrachten, ouders en kinderen.
Al denkend aan die vele (onderwijs)momenten en terugkijkend naar de vele foto’s die ik maakte kon ik maar moeilijk kiezen, maar kwamen er wel steeds dezelfde kernwoorden terug; verbinding en veerkracht.
VERBINDING
Voor mij en mijn bedrijf ONTWIKKELKRACHT in Onderwijs en opvang begon het jaar feestelijk met de afsluiting van twee VVE-scholingstrajecten die ik mocht verzorgen voor twee kinderopvangorganisaties in de gemeente Waalwijk. Twee mooie maatwerktrajecten waarbij ik als VVE-trainer en adviseur ruim 7 maanden mocht meebewegen vanuit de beginsituatie van beide kinderopvangorganisaties. Binnen de scholingsbijeenkomsten op locatie en de groepsbezoeken mocht ik afstemmen op de persoonlijke leerdoelen en aanwezige talenten van de pedagogisch medewerkers. Binnen de training ook ruimte om nieuwe verbindingen te leggen, binnen de eigen organisatie, tussen groepen en collega’s. We maakten tijd om samen te verkennen hoe de samenwerking met ouders en externe partners zoals de basisscholen, bibliotheek en GGD nog sterker en veerkrachtiger kan. Op die momenten voel ik mijn energie stromen, word ik gevoed door de energie en passie van de ander en mogen we samen nieuwe verbindingen maken. Ik ben ruim 20 jaar als onderwijsadviseur en vve-trainer aan het werk en heb besloten dat ik niet meer wil ‘trainen om het trainen’ of ‘scholing aanbieden omwille van certificering’. Ik begrijp de ‘trainingsmoeheid’ en scepsis bij weer een nieuw programma of aanpak dat pretendeert de opbrengsten te verhogen. Ik wil in mijn rol als trainer, adviseur of coach een bijdrage leveren aan duurzame ontwikkeling, vanuit verbinding tussen mezelf en de ander.
VEERKRACHT
De afgelopen jaren nam de werkdruk in onderwijs en opvang toe en zag ik op afstand, en soms van dichtbij, wat de druk op prestatie en opbrengsten met professionals in onderwijs en opvang doet. Samen met Arnica Jacobs ontwikkelde ik een professionaliseringstraject gericht op het vergroten van veerkracht onder de naam ‘GO with FLOW’. In 2020 zouden we hier een verdiepingsslag in gaan maken, met voor elk seizoen een eigen aanbod. Onze wintersessie rondden we pas in juni af; met de blote voeten in het gras voelen welke persoonlijke ontwikkelstappen het verschil hadden gemaakt. Je hebt momenten van niet-flow nodig om te leren hoe je in flow kunt zijn (Bommerez, 2015).
2020 was een jaar waarin ik die momenten (van niet-flow) zelf meerde malen aan en in mijn lijf mocht ervaren. In coronatijd verzorgde PPINK (beroepsvereniging voor pedagogisch professionals) online webinars. Gemotiveerd door een van de pedagogische medewerkers die een GO-with-FLOW-traject bij ons volgde, trokken we de stoute schoenen aan gingen we online. Maar liefst 500 pedagogisch professionals zaten achter een laptop, ipad of telefoon en volgden webinars in coronatijd. Zo ook ons webinar ‘Ontmoet je mindset, ervaar meer flow’. Mijn kernwaarde ‘verbinding maken’ werd op de proef gesteld. Is dit waar ik blij van word? Met handen en voeten contact maken via een camera en via de chat in verbinding zijn, ‘mijn jetje’ vond hier wel wat van.
DE VRAAG VAN HET IK
Mijn onderwijsmoment 2020 is het moment dat ik ‘veerkrachtig geraakt’ werd door uitspraken en overdenkingen van Gert Biesta, op 17 september tijdens een webinar georganiseerd door NIVOZ.
Het is donderdagavond. Ik heb er een gevarieerde en volle werkdag opzitten en vraag me af of ik vanavond mijn aandacht vast zal kunnen houden tijdens dit online webinar in zoom. Ik kies ervoor mijn ipad om een sta-tafel te zetten zodat ik staand een actievere luisterhouding kan aannemen, oortjes in zodat ik niet afgeleid wordt door geluiden uit mijn omgeving. Ik ben op tijd online en na wat wachttijd worden we welkom geheten in de ingerichte studio van NIVOZ. Gert Biesta zien we in zijn werkkamer, blijft toch bijzonder zo’n kijkje in huis bij iemand die je (nog) niet kent. De techniek zorgt op sommige momenten voor wat extra uitdaging. Vanaf de eerste sheet word mijn interesse gewekt door de woorden en de betekenis die Gert Biesta geeft aan de pedagogisch opdracht van onderwijs. Tussendoor maak ik foto’s om de beelden vast te houden en met anderen via twitter te kunnen delen.
Op een van de sheets kijken twee bruine jongensogen ondeugend en nieuwsgierig de camera in. Onder de foto staat in hoofdletters DE OPBRENGST DAT BEN IK… niet het ik ‘op zichzelf’, en ‘met zichzelf’ maar het IK-IN-DE-WERELD. Niet leerstofgericht, niet kindgericht maar ‘wereldgericht werken’.
De woorden op de sheet, de toelichting door Gert Biesta, ze zetten mijn brein in de actiestand op zoek naar nieuwe en voor mij betekenisvolle verbindingen. Mijn hart en ziel worden geraakt, want JA… opbrengsten in onderwijs en opvang gaan over het IK. Over het kind in de leerling, over de mens in de professional. Over al die IKKEN die samen veerkrachtig in verbinding zijn en een netwerk vormen om samen ‘wereldgericht’ te werken.
‘Dit is waar ik ’s ochtends mijn bed voor uitkom’, mijn ikigai (Miralles & Garcia, 2016).
Gevoed door deze nieuwe verbindingen, dacht ik weer terug aan de vele momenten online in 2020. Momenten waar ik als gespreksleider tijdens een uitwisselingsbijeenkomst of klankbordgroep professionals uit onderwijs en opvang (en soms ook andere partners uit welzijn en zorg) met elkaar in gesprek (en verbinding) mocht brengen. Hier word ik blij van;
Omdat al die ‘ikken’ samen het verschil kunnen maken voor een andere ik in een wereld vol ontwikkelkansen.
Samen op zoek naar nieuwe verbindingen, over de grenzen van organisaties heen.
Samen nadenken hoe onderwijs (en educatieve activiteiten) op afstand georganiseerd kunnen worden.
Samen oplossingen bedenken hoe ouders ondersteund kunnen worden, hoe je als partners in de wijk of je dorp, stad of regio samen sterker kunt zijn.
Samen grenzen bewaken en zorgen voor het welzijn en welbevinden van kinderen, ouders en professionals. Tja en in al dat samen, in al die ambities, doelen en opbrengsten, gaan we dan soms voorbij aan die eerst ik, de ik in het zelf, vol ontwikkelkracht!
Laten we in 2021 ruimte maken om veerkrachtig in verbinding te blijven met onszelf en de ander.
Emilie Groot-Ketelaars werkt als hogeschooldocent bij Fontys OSO, master Educational Needs, en heeft sinds 2015 haar eigen adviesbureau ONTWIKKELKRACHT in Onderwijs en Opvang.
Bronnen:
Bommerez., J. (2015) Minder moeten, meer flow. Uitgeverij Multilibris
Coppejans, A. (202 ) Veerkracht in onderwijs. Voor meer veerkracht aan beide kanten van de lessenaar. Witsand Uitgevers
Garcia, H., Miralles., F. (2016) Ikigai. De Japanse geheimen voor een lang, gezond en gelukkig leven. Uitgeverij Boekerij